A është Bibla kontradiktore?
Fatmir Çupi
Në një botim tjetër të Dëshmitarëve, drejtur ekskluziivsht muslimanëve, ka një shkrim i cili të habit shumë:
“Disa kritikë të Biblës pohojnë se ajo është kontradiktore. A është e vërtetë? Jo. Kur i pyet këta kritikë se cilat pjesë të Biblës janë kontradiktore, zakonisht nuk dinë të përmendin asnjë shembull të veçantë”. (1)
(1- “Koha për nënshtrimin e vërtetë ndaj Perëndisë”, Romë 1997 fq.34.)
Ashtu siç e dinë mjaft mirë edhe vetë Dëshmitarët, kontradiktat e Biblës janë aq të shumta dhe serioze saqë i kanë vënë dhe vazhdojnë të vënë në siklet tërë harmonizuesit e saj. Në kohët e para të kristianizmit ato ishin vërejtur nga shumë etër të Kishës, si Eusebio, Krisostomi, Agustini dhe Teodoreti, të cilët shpesh herë, për të harmonizuar këto kontradikta fantazonin hipoteza jo fort serioze, dhe shembulli i tyre u ndoq edhe nga shumë autorë të tjerë të mëvonshëm (1).
(1- John W.Haley, në librin e tij “An Examination of the Alleged Discrepancies of the Bible, 1874, mundi të citojë dyzet e dy punime që nga koha e Reformimit të cilat u morën me këtë çështje. (fq. 437-442) prej të cilëve p.sh. atë të Joannes Thaddaeus dhe Thomas Man, që në vitin 1662 publikuan në Londër një libër me titullin “The Reconciler of the Bible Inlarged”, në të cilin përmendeshin dhe “pajtoheshin”,më shumë se tre mijë kontradikta në të tërë Testamentin e Vjetër dhe të Ri.
Ky libër e numëronte çdo kontradiktë dy herë, kështuqë edicioni i mëhershëm kishte vetëm 1050 raste. Sipas Haleyt, ky botim përfshinte “shumë kontradikta të parëndësishme, dhe linte jashtë shumë nga të rëndësishmet”.
Mund të përmendin këtu edhe librin e Andreas Althamer në vitin 1527 (në latinisht) në të cilën bëhet fjalë për 160 kontradikta, dhe të Oliver St. John Cooper, “Four Hundred Texts of the Holy Scripture, with their corresponding passages explained”, i cili në edicionin e vitit 1791, përfshinte vetëm 57 të tilla, por lista mund të vazhdojë gjatë edhe me emra të tjerë shumë të njohur si John Lightfoot (1602-1675), Johann Leohnard Hug (1765-1846) etj.etj, të cilët në punimet e tyre mundoheshin të pajtonin me anë të hipotezave të ndryshme kontradiktat e qarta të Ungjijve.
Për të pajtuar kontradiktat e shumta të Biblës, Dëshmitarët mbështeten në këto hipoteza krejtësisht të pabaza, apo më keq akoma, shpikin vetë të reja, dhe shembuj prej tyre do të përmendim më pas.)
Eshtë mëse e qartë se pohimi i broshurës së cituar më parë se Bibla nuk përmban kontradikta është vetëm një mashtrim i radhës, mbështetur padyshim në moton se “qëllimi e justifikon mjetin”.
Një citim nga Shën Agustini na e bën mjaft të qartë se priftërinjtë janë përherë të njëjtë (në rastin tonë, udhëheqësit e Dëshmitarëve të cilat kanë marrë detyrat e priftërinjve.) “Kryeprifti Scevola nuk donte që popujt të mësonin të vërtetën përsa i përket Zotave, që besimi i tyre të mos pakësohej, dhe për këtë arsye e gjykonte të drejtë se në çështjet e fesë ishte e domosdoshme t’i mashtroje.” (1)
(1- De Civitate Dei, IV,27. )
Por cila është arsyeja që i detyroi Dëshmitarët ta bëjnë këtë gjë?
Dëshmitarët besojnë se: “Në çdo rast, mund të jemi të sigurt se Jehovai ishte burimi i çdo informacioni… dhe se ai i udhëhoqi shkrimtarët, në mënyrë që tregimet e tyre të mos ishin të molepsura nga pasaktësia, fryrja dhe miti.” (1)
(1- Kulla e Rojes, 15 qershor 1997, fq.5)
Të njëjtën gjë thonte edhe Leoni XIII në Enciclia Providentissmus Deus: “Të gjithë etërit dhe doktorët e (Kishës) kishin bindjen e plotë se Shkrimet hyjnore të cilat dolën nga pema e autorëve të shenjtë janë tërësisht imune ndaj çdo lloj gabimi.”
Duke pranuar si të vërtetë bindjen e tërë etërve të Kishës, të Dëshmitarëve dhe të të gjithë kristianëve se prej shkrimtarëve të Biblës nuk ka dalë asnjë gabim ose kontradiktë, kur sot ne gjejmë në tekstin e saj plot të tilla, atëherë duhet të arrijmë në përfundimin e pashmangshëm se ose e vërteta nuk është ashtu si besojnë dhe propagandojnë kristianët, ose se teksi i Shkrimeve nuk ka arritur tek ne në pastërtinë e tij primitive dhe se ai ka pësuar ndryshime të shumta.
Meqë këto janë dy nga pikat kryesore për të cilat Libri i Shenjtë i muslimanëve akuzon hapur të krishterët, Dëshmitarët u detyruan që me çdo kusht t’ua paraqesin atyre Biblën si jokontradiktore, por e vërteta ashtu siç do të shihni më poshtë është krejt e kundërt.
Padyshim se gjithashtu e pavërtetë është edhe thënia e tyre se kritikët zakonisht nuk dinë të përmendin shembuj kontradiktash. Në çdo studim kritik, kontradikat zënë një vend të rëndësishëm, e edhe pse ne nuk kemi mundësi të përmendim të gjitha ato, vërejmë se prej tyre janë nxjerrë shumë nga këto që do të lexoni tani.
1. Në librin e Zanafillës ekzistojnë dy tregime kontradiktore mbi krijimin
Kap.1 deri në 2:3
1. Sipas tregimit të parë Toka është kaos, e mbuluar me ujë. Uji duhet të ndahet përpara se të shfaqet bimësia. (kap. 1)
2. Shpendët, peshqit, kafshët e detit u krijuan përnjëherë, kafshët e tokës dhe rrëshqanorët më vonë (1:21 dhe 25)
3. Drurët u krijuan përpara njeriut (1:12 dhe 27)
4. Shpendët u krijuan para njeriut (1:21)
5. Njeriu u krijua pas kafshëve (1:24 dhe 27)
6. Burri dhe gruaja krijohen që të dy në të njëjtën kohë (1:27)
7. Njeriu, pas krijimit të tij, ha pemë dhe barishte si ushqim për të jetuar (1:29)
8. Qielli, Toka dhe çdo krijim u bë brenda gjashtë ditëve.
9. Perëndia lejon të haen të gjitha pemët e tokës pa përjashtim (1:29)
10. Perëndia bën pushim në ditën e shtatë (2:2)
11. Kopshti i Edenit nuk përmendet fare (kap 1)
12. Njeriu krijohet vetëm me forcën e fjalës së Perëndisë, e po kështu edhe çdo krijim tjetër
13. Njeriu është krijuar sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë (1:26)
Kap 2:4 deri në fund të kap. 3
1. Sipas atij të dytit, Toka është një pllajë e thatë. Bimësia nuk mund të rritet po të mos fillojë shiu. (2:5)
2. Shpendët dhe kafshët e tokës u krijuan menjëherë, në të njëjtën kohë. (2:19)
3. Drurët u krijuan pas njeriut (2:7-8)
4. Shpendët u krijuan pas njeriut (2:19)
5. Njeriu u krijua përpara kafshëve (2:7 dhe 19)
7. Gruaja u krijua më vonë, pas burrit. (2:7 dhe 23)
8. Njeri ushqehej vetëm me pemë, dhe vetëm pasi bëri mëkatin dhe u mallkua, atë e urdhëruan të ushqehej me barin e fushës si dënim (3:8)
8. Qielli, Toka dhe çdo krijim tjetër krijohet në një kohë të papërcaktuar.
9. Perëndia ndalon duke kërcënuar me vdekje të haet nga pema e njohjes (2:16-17)
1O. Pushimi i Perëndisë nuk përmendet.
11. Të gjitha ngjarjet zhvillohen në kopshtin e Edenit (kap. II dhe III)
12. Perëndia zbret në Tokë, formon njeriun nga pluhuri i tokës, i fryn në vrimat e hundës, mbjell drurë, më pas bën shpendët dhe egërsiart dhe i dërgon tek Adami që të shohë si do ti quajë (2:7-19)
13. Njeriu i ngjan Perëndisë vetëm atëherë kur hëngri nga pema e ndaluar e njohjes (3:22)
2. Zanafilla 47:11 thotë se Jozefi i vendosi vëllezërit dhe babain e tij në Egjipt, dhe si pronë u dha një vend të mirë në krahinën e Ramasesit, por sipas Eksodit 1:11 Ramsesi ishte ndërtuar më vonë, pas vdekjes së Jakobit dhe Jozefit.
3. Eksodi 1:5 thotë se pasardhësit e Jakobit arrinin në 7O vetë, ndërsa Veprat e Apostujve 7:14 thonë se ishin 75.
4. Emri i vjehhrit të Moisiut sipas Eksodit 2:18 ishte Ruel, sipas 3:1 Jethro e sipas Gjyqtarëve 1:16 Keneo.
5. Në Eksodin 9:6 thuhet se në plagën e pestë ngordhi e tërë bagëtia e Egjiptit, ndërsa sipas 9:19-2O shihet se jo të gjitha kishin ngordhur. Përsëri thuhet se bagëtia e Egjiptit do të ngordhë dhe se breshëri i shkatërroi ato (9:19-25), ndërsa në 12:29 flitet akoma për bagëti të gjalla.
6. Sipas Eksodit 31:17, Perëndia pushon dhe çlodhet, ndërsa Isaia 40:28 thotë se Ai as mundohet e as lodhet.
7. Sipas Numrave 13:1 Perëndia i thotë Moisiut që të dërgojë disa njerëz për të parë vendin e Kanaanit, ndërsa Ligji i Përëtërirë 1:21 thotë se ishin Izraelitët ata që këshilluan Moisiun të dërgojë njerëz.
8. Numrat 2O-27-28 thonë se Aroni vdiq dhe u varros në malin Hor, ndërsa ligji i Përtërirë 1O:6 thotë se vdiq dhe u varros në Moserah.
9. Ligji i Përtërirë 2:18 tregon se Perëndia i tha Moisiut të mos i sulmojë bijtë e Amonit, sepse ai nuk do t’i jepte asnjë pjesë nga toka e tyre, por kjo është kontradiktuar nga Jozeu 13:24-25.
1O. Sipas Ligjit të Përtërirë 15:4 Perëndia premton se mes bijve të Izraelit nuk do të ketë asnjë nevojtar, ndërsa në 15:11 thuhet se nevojtarët nuk do të mungojnë kurrë.
11. Sipas Jozeut 1O:36-39, Jozeu pushtoi Hebronin dhe Debirin, ndërsa në 15:13-17 thuhet se këto dy qytete i ka pushtuar Kalebi, më vonë. Sipas Gjyqtarëve 1:1O-15, pushtimi i këtyre qyteteve është bërë nga Juda.
12. Tek Jozeu 1O:4O thuhet se Jozeu pushtoi krahinën malore, Negevin dhe ultërsirën, ndërsa Gjyqtarët 1:9 thonë se ato i pushtoi Juda pas vdekjes së Jozeut.
13. Gjyqtarët 1:8 thonë se Jeruzalemi ishte pushtuar nga bijtë e Judës, ndërsa historikisht ai është pushtuar nga Davidi (shih 2 Samueli kap.5)
14. Teksti hebraik i 1 Samuelit 13:1 thotë se Sauli mbretëroi dy vjet mbi Izraelin, ndërsa Veprat e Apostujve thonë se ai mbretëroi dyzet vjet. 13:21
15. Tek 1 Samueli 16:1O-11 thuhet se Isai kishte shtatë fëmijë plus Davidinj (=8), ndërsa në 1 Kronikat 2:13-15 i japin shtatë fëmijë përfshij Davidin.
16. Në 1 Samueli 16:19 dhe 21 tregohet se Sauli e njihte Davidin dhe e dinte se ai ishte bir i Isait. Sauli e bën atë armëmbajtësin e tij. Në 17:58 thuhet se Sauli nuk e njihte aspak Davidin dhe se nuk e dinte se bir i kujt ishte.
17. Sipas 1 Samuelit 28:6, Sauli kishte kërkuar këshillë prej Perëndisë, por ai nuk i ishte përgjigjur.
1 Kronikat 1O:13-14 thonë se Sauli nuk ishte këshilluar me Perëndinë.
18. Në 1 Samuelin 31:4-6 thuhet se Sauli vrau veten duke u hedhur në shpatën e shërbëtorit të tij, ndërsa ky i fundit kur pa se ai kishte vdekur, vret menjëherë veten me shpatën e tij. Tek 2 Samueli 1:6-16 tregohet se ishte shërbëtori ai që vrau Saulin, ndërsa më pas ai vritet me urdhër të Davidit, pasi ka treguar se si rodhi ngjarja.
19.Sipas 2 Samuelit 5:14-16, bijtë e Davidit që i lindën në Jeruzalem ishin 11, ndërsa sipas 1 Kronikave 14:4-7 ato ishin 12.
20.Në 2 Samuelin 623 thuhet se Mikali, bija e Saulit, nuk pati fëmijë derisa vdiq, ndërsa në 21:8 thuhet se ajo kishte 5 fëmijë.
21.Në 2 Samuel 8:4 tregohet se Davidi mori 1600 kalorës. ndërsa tek 1 Kronikat 18:4 thuhet se ai mori 7000 kalorës.
22.Sipas 2 Samuelit 10:18, Davidi vrau 40 000 kalorës, ndërsa sipas 1 Kronikave 19:18 ai vrau 7000 kalorës. Pastaj, Davidi vrau njerëzit e 700 qerreve dhe 40 000 kalorës apo 7000 kalorës dhe 40 000 këmbësor?
23. Sipas 2 Samuelit 8:17, sekretar ishte Serojahu, ndrësa sipas 1 Kronikave 18:16 ishte Shava.
24. Në 2 Samuelin 23:8 thuhet se Josheb Bashshebethi kishte vrarë 8OO njerëz në një herë të vetme, ndërsa 1 Kronikat 11:11 thonë se ai kishte vrarë 3OO njerëz. (1)
(1- “Në çdo rast, mund të jemi të sigurt se Jehovai ishte burim i çdo informacioni… dhe se Ai i udhëhoqi shkrimtarët, në mënyrë që tregimet e tyre të mos ishin të molepsura nga pasaktësia, fryrja apo miti.” Kulla e Rojes, 15 qershor 1997.f.5. )
25. Sipas 2 Samuelit 24:9 thuhet se pas rregjistrimit, në Izrael kishte 8OO OOO burra të aftë për të përdorur shpatën, dhe në Jude 5OO OOO. Sipas 1 Kronikave 21:5 në Izrael kishte 1 1OO OOO ndërsa në Jude 47O OOO.
26. Sipas 2 Samuelit 24:13, Davidi duhej të zgjidhte 7 vjet zi buke, tre vjet arratisje ose 3 ditë murtajë. Në 1 Kronikat 21:12 thuhet 3 vjet zi buke.
27. Në 2 Samuel 24:24 thuhet se Davidi e bleu lëmin dhe qetë për 5O sikla argjendi, ndërsa në
1 Kronikat 21:25 thuhet se e bleu për 6OO sikla ari.
28. Në 1 Mbretërit 4:26 thuhet se Solomoni kishte 4O OOO stalla kuajsh, ndërsa në 2 Kronikat 9:25 thuhet se kishte 4 OOO.
29. Sipas 1 Mbretërve 5:16, Solomoni kishte 3 3OO përgjegjës punimesh, ndërsa sipas 2 Kronikave 2:2 ai kishte 3 6OO.
30. 1 Mbretërit 7:26 thonë se deti i bronxtë mbante 2OO bate ujë, ose rreth 9O OOO litra ujë, ndërsa në 2 Kronikat 4:5 thuhet se ai mbante 3 OOO bate ujë, d.m.th. rreth 135OOO litra ujë (1)
(1- Eshtë e papranueshme hipoteza e Dëshmitarëve në Ausiliario per capira la Bibbia, nr.29, fq.796 Italia, maj 1984. Fjala “mund” të cilën ata e shtojnë duke pranuar mes të tjerash “një far elasticiteti” në përkthim, nuk rezulton në asnjë dorëshkrim, dhe është adoptuar për të tentuar harmonizimin e dy pasazheve kontradiktore.)
(1 bat = me rreth 45 litra).
31. Në 1 Mbretërve 1O:17 thuhet se për të bërë 3OO mburojat u përdorën për secilën prej tyre 3 mina ari (24 kg e 627 gr), ndërsa në 2 Kronikat 9:16 thuhet se u bënë duke përdorur 3OO sikla ari (4 kg e 947 gr)
32. Sipas 1 Mbretërve 15:33 dhe 16:6, në vitin e tretë të sundimit të Asës, mbretit të Judës, Basha, biri i Ahijahut, filloi të mbretëroi në Izrael, dhe mbretëroi 24 vjet, deri atëherë kur vdiq.
Duke përdorur pak matematikë, nëse Baasha e filloi sundimin e tij në vitin e tretë të Asës dhe nëse mbretëroi 24 vjet deri sa vdiq, për rrjedhojë ai vdiq në vitin e 27 të Asës.
Sipas 2 Kronikave 16:1, i njëjti Baasha, në vitin e tridhjetëegjashtë të Asës del në luftë kundër Judës, por nëse Baasha vdiq në vitin e 27, atëherë si mund të marshonte në luftë kundër Judës në vitin e 36, d.m.th. rreth 1O vjet pas vdekjes së vet? (1)
(1- Ausiliario per capire la Bibbia, nr 4, shtator 1981, fq.112, për të zgjidhur konfuzionin e mësipërm, bazohet mbi një hipotezë të dalë nga imagjinata, por e cila është krejtësisht e papranueshme. Për të hedhur poshtë hipotezën e tyre mjafton të theksohet se pasazhi i 2 Kron, 15:9 flet me qartësi të plotë për vitin e tridhjetë e pestë të mbretërimit të Asës”. Vit ky i cili nuk mund të transformohet në të “pesëmbëdhjetin” vetëm me supozime boshe dhe pa dhënë prova të vlefshme për të. Nëse autori i librit ka dashur të nëkuptojë “në të vërtetë të pesëmbëdhjetin”, ashtu siç këta shkruajnë, ai do ta kishte deklaruar vetë këtë në tekstin e tij, dhe jo të priste sofizmat e Dëshmitarëve.)
33. Sipas 2 Mbretërve 8:26, Ashaziahu kur filloi të mbretërojë ishte 22 vjeç, ndërsa sipas 2 Kronikave 22:2 thuhet se ishte 42. Në 1 Mbretërve 22:51 thuhet se ai mbretëroi 2 vjet mbi Izraelin, ndërsa në 2 Kronikat 22:2 thuhet se mbretëroi 1 vit.
34. Në 2 Mbretërve 12:13 thuhet se me paratë e sjella në shtëpinë e Zotit nuk u bënë oriendi për atë, ndërsa në 2 Kronikat 24:14 thuhet se u bënë.
35. Në 2 Mbretërve 23:29 thuhet se Faraoni Neko e vrau Josian në Meghito, (1)
(1- Për ta kuptuar më mirë lexo përkthimin e Simon Filipajt.)
ndërsa në 2 Kronikat 35:23 thuhet se Josian e plagosën disa harkëtarë dhe se ai vdiq më pas.
36. Sipas 2 Mbretërve 24:8 Jehojakini ishte 18 vjeç kur filloi të mbretëroi dhe mbretëroi 3 muaj e 1O ditë, ndërsa sipas 2 kronikave 36:9 ai ishte 8 vjeç kur filloi të mbretërojë dhe mbretëroi 3 muaj e 10 ditë.
37. Sipas 2 Mbretërve 24:17, Sedekia ishte xhaxhai i Jehojakinit, ndërsa në 2 Kronikat 36:1O (teksti herbraik) thonë se ai ishte vëllai i tij. (2)
(2- Në përkthimin e Dëshmitarëve, Traduzione del Nuovo Mondo delle Sacre Scritture, fq.597, 2 Kronikat, 36:1O janë sjellë kështu: “… Sedechia fratello [di] suo [padre]…”, por këto duhet ta kuptojnë mirë një herë e përgjithmonë, meqë fjalët në kllapa, të dala prej imagjinatës së tyre, nuk gjenden në tekst, ato nuk mund të merren për bazë.)
38. Sipas 2 Mbretërve 24:18, Sedekia kishte 21 vjeç kur filloi të mbretërojë, ndërsa sipas 2 Kronikave 36:11 ai kish 2O.
39. Në 2 Mbretërve 25:8 thuhet se Nebuzaradani arriti në Jeruzalem në muajin e pestë, ditën e shtatë, ndërsa në Jereminë 52:12 thuhet në ditën e dhjetë të muajit të pestë. (1)
(1- Zgjohuni! 22 Nëntor 1972, fq.27-29, thotë: “Ndonjëherë ndryshimi në shifra mund të ndodhë për faktin se secila prej tyre i referohet një aspekti të ndryshëm të një ngjarjeje të veçantë. Kjo ka ndodhur me rastin e hyrjes së Nebuzaradanit në Jeruzalem në vitin 607 para erës sonë. 2. Mbreëtrit 25:8 thotë: “Në ditën e shtatë të muajit të pestë,… Nebuzaradani, komandanti i truprojave, shërbëtori i mbretit të Babailonisë, erdhi në Jeruzalem”, ndërsa Jeremia 52:12 tregon se Nebuzaradani “hyri” në Jeruzalem ditën e dhjetë të muajit të pestë. duke komentuar këtë diferencë prej tre ditësh, vepra “The Soncino Books of the Bible” (Volumi i Jeremisë, fq.353) thotë se: “Intervali prej tre ditësh mund të besohet se përfaqëson datën e ardhjes se Nebuzaradanit në skenë dhe fillimin e operacionit”. Duket se Nebuzaradani arriti në Jeruzalem në ditën e shtatë dhe se bëri inspektimin e vet nga kampi i tij jashtë mureve të qytetit, e së fundi, në ditën e dhjetë, ai hyri me të vërtetë në qytet”. Në fakt nuk “duket” aspak kështu. Si 2 Mbretërit 25:8 ashtu edhe Jeremia 52:12 flasin vetëm për “mbërritjen” e Nebuzaradanit në Jeruzalem. Shih Diodati i Ri, ECM, përkthimi i Simon Filipajt etj, etj., madje edhe Holy Bible, New International Version, e cila si tekst bazë për përkthimin e Dhjatës së Vjetër ka edicionet e fundit të Biblia Hebraica të Rudolph Kittelit, ashtu si edhe përkthimi i Dëshmitarëve, thotë në dy tregimet se Nebuzaradani “erdhi” në Jeruzalem. Për këtë arsye, hipoteza dhe përkthimi jo i saktë i Dëshmitarëve, janë të papranueshme.)
40.Në 2 Mretërit 25:17 thuhet se lartësia e kapitelit ishte 3 kubitë, ndërsa Jeremia 52:22 thotë se ai ishte 5 kubitë.
41. Sipas 2 Mbretërve 25:19, kapiteni i rojeve mori pesë këshilltarë, ndërsa sipas Jeremisë 52:25 mori shtatë.
42. Sipas 2 Mbretërve 25:27, Evilmerodaku e nxorri nga burgu Jehojakinin në ditën e 27 të muajit, ndërsa sipas Jeremisë 52:31 në të pestën.
43. Sipas 1 Kronikave 7:6, Beniamini kishtë 3 fëmijë, ndërsa sipas 1 Kronikave 8:1-2, ai kishte 5. Sipas 7:6, emrat e fëmijëve të tij ishin Belahu, Bekeri dhe Jediaeli, ndërsa sipas 8:1-2 ato quheshin Balahu, Ashbeli, Anbarahu, Noahu, Rafa.
44. Sipas 2 Kronikave 8:1O shefat e nëpunësve të Solomonit ishin 25O, ndërsa sipas 1 Mbretërve 9:23 ata ishin 55O.
45. Ezdra, kap. II dhe Nehemia, kap.VII.
Në këto dy kapituj paralelë që flasin për njerëzit e riatdhesuar së bashku më Zorobabelin, ekzistojnë mjaft kontradikta.
1. Ezdra 2:5 me Neheminë 7:1O (Sa vetë ishin? 775 apo 652?)
2. 2:6 me 7:11 (2812 apo 2818)
3. 2:8 me 7:13 (945 apo 845)
4. 2:10 me 7:15 (642 apo 648)
5. 2:11 me 7:17 (623 apo 628)
6. 2:12 me 7:17 (1222 apo 2322)
7. 2:13 me 7:18 (666 apo 667)
8. 2:14 me 7:19 (2O56 apo 2O67)
9. 2:15 me 7:2O (454 apo 655)
10. 2:17 me 7:23 (323 apo 324)
11. 2:12 dhe 22 me 7:26 (123+56 apo 188)
12. 2:28 me 7:32 (223 apo 123)
13. 2:33 me 7:37 (725 apo 721)
14. 2:35 me 7:38 (363O apo 393O)
15. 2:36 me 7:39 (973 apo 963)
16. 2:41 me 7:44 (128 apo 148)
17. 2:42 me 7:45 (139 apo 138)
18. 2:60 me 7:62 (652 apo 642)
46. Sipas Ezdrës 2:64, të gjithë të rregjistruarit, duke mbledhur shifrat e dhëna nga verseti 3-6O, ishin 29828, ndërsa sipas Nehemisë, ata ishin 31O89. (1)
(1- Për të zgjidhur këto kontradikta, Dëshmitarët supozojnë se: “Ka mundësi që Ezdra dhe Nehemia ti kenë bazuar listat e tyre mbi burime të ndryshme. Për shembull, Ezdra mund të ketë përdorur një dokument i cili përfshinte ata të cilët ishin rregjistruar për tu riatdhesuar, ndërsa Nehemia mund të ketë kopjuar një rregjistrim i cili përfshinte të tërë ata që u kthyen në të vërtetë”. Zgjohuni! 22 Nëntor 1972, fq. 27-29; Ausiliario per capire la Bibbia, nr.32, gusht 1984, fq.876.
Duke u nisur pikë së pari nga ajo frazaa “ka mundësi”, e cila e bënë tërë këtë një hipotezë krejtësisht të pabazë sepse ekziston gjithashtu mundësia e një “nuk ka mundësi”, të lind pyetja se çfarë do të thotë me saktësi ajo se autorët biblikë bazohen “mbi burime të ndryshme”?
A nuk duhej të ishte unik burimi i autorëve të skrimit, ashtu siç ata vetë besojnë dhe predikojnë? (Kulla e Rojes, 15 qershor 1997, f.5) Së dyti, Ezdra 2:1-2 “Këta janë njerëzit… që u kthyen nga robëria…. dhe që u kthyen në Jeruzalem dhe në Judë, secili në qytetin e tij”, tregon mjaft qartë se ai ka ndërmend të tregojë dhe tregon ato persona të cilët u kthyen e jo që kishin ndërmend të kthehen, kështuqë hipoteza e Dëshmitarëve, ashtu siç vërejtëm dhe më parë, është krejtësisht e pabazë.)
47. Ezdra 2:65 thotë se mes shërbëtorëve kishte 2OO këngëtarë, ndërsa në Neheminë 7:67 thuhet se ishin 245.
48. Sipas Ezdrës 2:69, të parët e shtëpive atërore dhanë për rindërtimin e tempullit 61 OOO darikë ari dhe 5 OOO mina argjendi, ndërsa sipas Nehemisë 7:71 ato dhanë 2O OOO darikë ari dhe 2 OOO mina argjendi.
49. Sipas Mateut 1:6, Jezusi rridhte nga Solomoni, biri i Davidit, ndërsa sipas Lukës 3:31 ai rridhte nga Natani, djali tjetër i Davidit.
50. Sipas Mateut 1:16, Jozefi, babai i supozuar i Jezusit, ishte bir i Jakobit, ndërsa sipas Lukës 3:23 ai është biri i Elit.
51. Sipas Mateut kap.2. Jezusi lindi nën mbretërinë e Herodit, në vitin 2 para erës sonë, ndërsa sipas Lukës 2:1-2, ai lindi kur Kuirini, guvernatori i Sirisë, bëri rregjistrimin e tij të parë, d.m.th. në vitin 7 të erës sonë. (1)
(1- Shumë kritikë ngrihen kundër këtij fragmenti (d.m.th. Luka 2:1-3) duke e quajtur një gabim, apo më keq akoma, një trillim. Ata ngulin këmbë se ky rregjistrim i popullsisë dhe qeverisja e Kuirinit ndodhën në vitin 6 ose 7 të e.s. Nëse kanë të drejtë, kjo gjë do të ngjallte dyshime serioze mbi tregimin e Lukës, pasi dëshmitë tregojnë se Jezusi lindi në vitin 2 p.e.s. Por këta kritikë shpërfillin dy fakte thelbësore.
Së pari, Luka pranon se pati më shumë se një regjistrim, në fakt vëre se ai i referohet “këtij regjistrimi të parë”. Ai ishte fare mirë në dijeni të një regjistrimi tjetër të mëvonshëm. (Veprat 5:37) Ky regjistrim, i mëvonshëm i popullsisë është i njëjti që përshkruhet nga historiani Jozef, regjistrim që u bë në vitin 6. të e.s.
Së dyti, qeverisja e Kuirinit nuk na detyron ta shtyjmë lindjen e Jezusit në atë datë të vonë. Pse? Sepse me sa duket Kuirini shërbeu dy herë në atë pozitë. Shumë dijetarë pranojnë se qeverisja e tij e parë ndodhi rreth vitit 2 p.e.s. “Kulla e Rojes, 15 Dhjetor 1998, fq.7.
Dëshmitarët duhet ta kuptojnë një herë e mirë se me fjalët “me sa duket”, “ka të ngjarë” e të tjera të po këtij lloji, nuk mund të formohet kurrë një argument i qëndrueshëm. Pastaj prej nga iu duket atyre?
Asnjë burim historik nuk thotë, apo të paktën të lërë të nëkuptohet, se Kuirini ka shërbyer dy herë në atë pozitë, ndërsa përsa i përket atyre “shumë dijetarëve”, (psh. Bergmann, Mommsen, Zumpt etj) edhe ata si Dëshmitarët, në këtë rast mendojnë se “ka mundësi”. Vërejmë edhe një herë se nuk “ka mundësi”, por edhe duke e pranuar si të mundshme, mbetet përsëri fakt i pabesueshëm se një guvernator romak ka bërë rregjistrimin e popullsisë të një qyteti apo grup qytetesh që nuk hynin në kategorinë e provincave romake. Sipas Jozef Flavit, historianit të mirënjohur hebre dhe bashkëkohësit të apostujve, kur Augusti dërgoi në mërgim Arkelaun, birin e Herodit, ai e bëri Judenë provincë romake dhe dërgoi Publio Sulpicio Kuirinin për të bërë regjistrimin e popullsisë, të cilit i kishte dhënë qeverisjen e tërë Sirisë.
Kjo ngjarje ndodhi 35 vjet pas betejës së Azios, ose 7 vjet pas lindjes së Jezusit. (Antiquitates Judaicae, XVIII,1,2) Pra regjistrimi i Kuirinit ndodhi vetëm kur Judea u bë provincë romake, d.m.th. pas vdekjes së Herodit të Madh, në kohën e të cilit Siria guvernohej nga Sencio Saturnini, dhe jo nga Kuirini siç dëshirojnë ta paraqesin Dëshmitarët e apolegjetë të tjerë të kristianizmit. Për të hequr këtë anakronizëm të dukshëm, Tertuliani (rreth 160-230) largohet nga teksti i Lukës dhe ia atribuon regjistrimin Saturninit (Adversus Marcionem, IV,19)
Përsa i përket asaj se Luka ishte në dijeni të një regjistrimi të dytë sepse në tekstin e Ungjillit të tij flet për një regjistrim “të parë” të Kuirinit, kjo nuk është gjithashtu e vërtetë sepse aty, fjalët “rregjistrim i parë” i përkasin judejve, të cilët më parë i kishin paguar taksë romakëve pa u regjistruar, dhe jo Kuirinit. (shih Johann Albrecht Bengel, Gnomon of the New Testament, Edinburgh 1860, vëll. II fq.27)
52. Sipas Mateut 4:5-8, kur djalli tundoi Jezusin ai e dërgoi në fillim në majë të tempullit pastaj në një mal të lartë, ndërsa sipas Lukës 4:5-7 ai ka bërë të kundërtën.
53. Sipas Mateut 5:1, Predikimi i Jezusit u mbajt kur ai u ngjit në mal, ndërsa sipas Lukës 6:17 dhe 2O ai u mbajt kur Jezusi po zbriste.
54. Sipas Mateut 8:5-6, një centurion vjen personalisht tek Jezusi dhe i lutet t’i shërojë shërbëtorin e sëmurë, ndërsa sipas Lukës 7:3, ai dërgon disa pleq që të lutin Jezusin. Kjo kontradiktë është e njohur edhe për Dëshmitarët, por sipas tyre ajo nuk mund të quhet e tillë.
“A ekziston ndonjë kontradiktë në qoftë se një tregim thotë se ishte oficeri i ushtrisë ai që i bëri kërkesën Jezusit, ndërsa tjetri thotë se dërgoi disa eprorë të judejve për ta përfaqësuar atë?
Kush ka logjikë, nuk mund ta marrë këtë për mospërputhje. Ky është një shembull tipik që tregon se ç’ndodh kur dy njerëz të sinqertë tregojnë të njëjtën ngjarje. Për Mateun, e rëndësishme është që oficeri i ushtrisë i bëri këtë kërkesë Jezusit. Ndërsa Luka thjesht shton një hollësi se kërkesën nuk ia bëri personalisht, por me anën e disa judejve. Shpesh ne vetë flasim në këtë mënyrë.
Për shembull themi se kryetari i komitetit të këtij qyteti ndërtoi një rrugë të re. Por, mos vetë kryetari e ndërtoi këtë rrugë personalisht?
Apo e ka ndërtuar një ndërrmarrje e përbërë nga shumë punëtorë e inxhinierë?
Eshtë e qartë se punët kanë ndodhur si në rastin e dytë.
Megjithatë nuk është e gabuar të thuhet se rrugën e ndërtoi kryetari, sepse ai ishte që dha urdhër për t’u bërë kjo punë. Në të njëjtën mënyrë edhe në rastin tonë oficeri i bëri një kërkesë Jezusit, por ia bëri nënpërmjet disa përfaqësuesve.” (1)
(1- Koha për nënshtrimin e vërtetë ndaj Perëndisë, fq.35. )
Edhe pse ky shpjegim duket sikur e zgjidh këtë problem, për atë që ka “logjikë” nuk është ashtu, jo vetëm për faktin se si përherë hipoteza e Dëshmitarëve është e papranueshme, por edhe për atë se ky tregim ofron edhe shumë kontradita të tjera. Sipas Mateut ngjarja ndodhi pak përpara shërimit të vjehrrës së Pjetrit, ndërsa sipas Lukës ajo ndodhi kohë më pas. Sipas Mateut, centurioni kishte një shërbëtor të paralizuar dhe që vuante shumë, ndërsa sipas Lukës, shërbëtori, (2)
(2-Teksti greqisht i Lukës mund të përkthehet fare mirë me fjalën “djali”, sepse fjala greke të cilën e përdor autori dhe që është një term i ndryshëm në atë që përdor Mateu, e lejon këtë. )
ishte shumë i sëmurë, gati në të vdekur. Sipas Mateut shihet qartë se centurioni vjen personalisht tek Jezusi duke iu lutur që ti shërojë shërbëtorin, ndërsa sipas Lukës ai dërgon tek Jezusi disa pleq që ta lusin atë. Kjo nuk është thjesht një mënyrë të shprehuri siç shkruajnë Dëshmitarët.
Në tregimin e tij Mateu është mjaft i qartë se sipas tij centurioni takohet vetë me Jezusin dhe flet me të, Ndërsa sipas Lukës Jezusi dhe centurioni nuk është takuar dhe nuk ka folur kurrë, e për rrjedhojë, fjalët të cilat Mateu ia atribuon centurionit, Luka ia atribuon të dërguarve të tij. (3)
(3- Mateu 8:6, 8-9; Luka 7:6-8)
Dëshmitarët duhet të kuptojnë se që në momentin që Mateu flet për takimin dhe bisedimin e centurionit me Jezusin, nuk mund të pranohet aspak hipoteza e tyre. Sipas Mateut, takimi me centurionin, ndarja me të dhe shërimi i shërbëtorit të tij bëhet në po të njëjtin vend, pa lëvizur që aty, ndërsa sipas Lukës Jezusi niset së bashku me të dërguarit e centurionit drejt shtëpisë së tij, dhe ndërsa ishin pranë saj ai dërgon sërish disa miq të tij të flasin me të. një tjetër ndryshim jo i parëndësishëm është ajo se Luka nuk flet për sa thotë Jezusi tek Mateu 8:11-12.
Gjoni 4:46 e mëposhtë tregon se një nënpunës vjen ti lutet Jezusit që të shërojë birin e tij të sëmurë me ethe që ishte në prag të vdekjes. Harmonizuesit besojnë se kjo ngjarje që tregon Gjoni nuk është e njëjtë me atë që tregon Mateu dhe Luka, por heshtja e Gjonit mbi atë sa tregojnë dy prej Sinoptikëve, dhe heshtja e Sinoptikëve mbi atë sa tregon Gjoni, si dhe anologjia e madhe mes tregimit të Gjonit dhe shërimit të shërbëtorit të centurionit janë argumente të cilat na çojnë të besojmë se është e njëjta ngjarje, treguar në mënyra të ndryshme. Që në kohën e Ireneut, dijetarët kanë sugjeruar se tregimi i Gjonit mbi djalin e nënpunësit është një variant i tretë i historisë së djalit apo shërbëtorit të centurionit. (4)
(4- Raymond E.Brown, The Gospel Accordin to John në vëll. 29 të The Anchor Bible, Neë York 1971, fq. 192-193. Për ngjashmëritë ndërmjet dy tregimeve shih po aty. Përkthimi në gjuhën shqipe i Simon Filipajt, fq. 1470, LA Bibbia in lingua corrente, Netherland 1992, fq. 104 të Testamentit të Ri. Holy Bible, Easy to Read Version, U.S.A. 1994, fq.1201 etj. etj. tregimin e Lukës 7:2-10 mbi shërimin e shërbëtorit të centurionit e japin si të njëjtën ngjarje me Mateun 8:5-13 dhe Gjonin 4:46-54.)
55. Sipas Mateut 8:28, kur Jezusi arriti në krahinën e Gergesenasve, atij i dolën përpara dy të demonizuar. Sipas Markut 5:1-2, Jezusit i del përpara vetëm një i demonizuar, por në krahinën e Gadarenasve (1)
(po kështu edhe Luka 8:26)
56. Sipas Mateut 9:18, një nga krerët e sinagogës vjen tek Jezusi dhe i lutet të ngjallë vajzën që sapo i kishte vdekur, ndërsa sipas Markut 5:23, ai i lutet ta shërojë atë sepse ajo ishte duke dhënë shpirt (shih dhe Luka 8:41-42).
57. Në Mateun 10:10, Jezusi i urdhëron dishepujt të mos marrin me vete as trasta për udhë, as dy palë tunika, as sandale as shkop, ndërsa sipas Markut 6:8-9 i urdhëron që përveç një shkopi, për udhë të mos marrin as trasta, as bukë, as denar në brez, por të mbathin vetëm sandalet dhe të mos veshin dy palë tunika.
58. Sipas Mateut 11:14, Jezusi thotë se Gjon Pagëzori është Elia, ndërsa sipas Gjonit 1:21, Pagëzori pranon se ai nuk është Elia.
59. Sipas Mateut 15:21, gruaja e këtij tregimi është kananease, ndërsa sipas Markut 7:26 ajo është greke, me prejardhje sirofenikase.
60. Sipas Mateut 15:39, pasi bëri shumimin e dytë të bukëve, Jezusi hipi në barkë dhe u drejtua për në krahinën e Magdalasë, ndërsa sipas Markut 8:10 ai shkoi në krahinën e Dalmamutës.
61. Sipas Mateut 19:26, Jezusi thotë se për Perëndinë çdo gjë është e mundur, ndërsa në Gjyqtarëve 1:19 Juda, anën e të cilit mbante Perëndia, nuk mund t’i dëbojë banorët e fushës sepse ata kishin qerre të hekurta.
62. Sipas Mateut 20:20-21, ishte nëna e bijve të Zebedeut ajo që iu lut Jezusit që të dy bijtë e saj të uleshin njëri në të djathtë e tjetri në të majtë, ndërsa sipas Markut 10:35-37 iu lutën vetë bijtë e saj. (1)
(1- Sipas Dëshmitarëve (La Bibbia.. fq.89) kjo nuk është një kontradiktë sepse: “është e qartë se ishin dy bijtë e Zebedeut që e bënë kërkesën, ashtu siç konfirmon Marku, por ata e bënë nëpërmjet nënës së vet, e cila foli nga ana e tyre. Kjo është konfirmuar nga tregimi i Mateut sipas të cilit kur apostujt dëgjuan atë çfarë kishte thënë nëna e bijëve të Zebedeut, nuk u indinjuan kundër nënës, por “kundër dy vëllezërve”.
Edhe pse kjo tentativë duket si i pranueshme, në fakt nuk është ashtu. Edhe pse Mateu e përmend nënën e Jakobit dhe Gjonit, ajo nuk do të ketë qënë aty sepse vetë Ungjilltari kur thotë se.. “Jezusi… i mori mënjanë dymbëdhjetë dishepujt”… e përjashton mundësinë e çdo personi tjetër së bashku me ta, dhe për më tepër nëse Jezusi ishte së bashku me të dymbëdhjetët që mes tyre ishin edhe vetë bijtë e Zebedeut, atëherë si ka mundësi që: …”nëna e bijve të Zebedeut iu afrua bashkë me bijtë e vet”? (20:20)
Kështu pra, historia e Mateut vuan defektet e një tregimi johistorik, ndërsa ai i Markut mund të jetë më autentik sepse nuk e përmend fare nënën e Gjonit dhe Jakobit, dhe sipas tij, pasi Jezusi i mbledh mënjanë dymbëdhjetë dishepujt dhe u profetizon mbi fatin e tij, pa lënë fare mundësi për të vendosur hipotezën e Dëshmitarëve se kërkesën ia bënë bijtë e Zebedeut me anë të nënës së tyre, ai duke thënë mjaft qartë se: “Atëherë Jakobi dhe Gjoni, bij të Zebedeut, iu afruan dhe i thanë”… lë të kuptohet mjaft qartë se ka ndërmend të thotë vetëm atë që është duke thënë. Pastaj, nëse Marku ishte në dijeni të asaj se kërkesa i ishte Jezusit nëpërmjet nënës së Jakobit dhe Gjonit, përse nuk e kishte thënë tamam ashtu por të priste që mendimi i tij të dilte nga një hipotezë e Dëshmitarëve?)
63. Sipas Mateut 20:30, të verbërit e Jerikos ishin dy, ndërsa sipas Markut 10:46 ai ishte vetëm një.
64. Sipas Mateut 21:12-16, Jezusi pastroi tempullin para mrekullisë së fikut të tharë, ndërsa sipas Markut 11:12-15, pas mrekullisë së fikut.
65. Sipas Mateut 21:12-16, Markut 11:12-15, Lukës 19:45-48, pastrimin e tempullit Jezusi e bëri rreth fundit të misionit të tij, ndërsa sipas Gjonit 2:13-21, Jezusi këtë e bëri në fillim të misionit të tij.
66. Sipas Mateut 26:6, ngjarja ndodhi në shtëpinë e Simon lebrozit, ndërsa sipas Gjonit 21:1-8 ajo ndodhi në shtëpinë e Llazarit.
67. Sipas Mateut 26:57, ata që arrestuan Jezusin e dërguan tek Kaifa, kryeprifti aktual, ndërsa sipas Gjonit 18:13 dhe 24 ata e dërguan tek Ana, ish-kryeprift, dhe më pas Ana e dergoi tek Kaifa.
68. Sipas Mateut 26:57-69 dhe sipas Markut 14:53-66, mohimi i Pjetrit ndodhi pasi sinedri e dha dënimin për Jezusin, ndërsa sipas Lukës 22:54-66 kjo ngjarje ndodhi para se Jezusi të çohej përpara sinedrit dhe përpara se ai ta dënonte.
69. Sipas Mateut 26:69-73, Pjetrin e pyesin dy shërbëtore të ndryshme, sipas Markut 14:66-70 e pyet e njëjta shërbëtore për dy herë rresht, sipas Lukës 22:56-59, Pjetrin e pyet së pari një shërbëtore dhe më pas dy shërbëtorë, ndërsa sipas Gjonit 18:17-26, ajo që e pyeti e para ishte një portiere, ndërsa së fundi një nga shërbëtorët.
70. Sipas Markut 14:66-67, dhe Lukës 22:55-56, për herë të parë Pjetri e mohon Jezusin kur ishte poshtë në oborr (greqisht, k’ato en t’e avule) ose në mes të oborrit (greqisht, mesos) të shtëpisë së kryepriftit Ana, kur ai po ngrihej pranë zjarrit, ndërsa sipas Gjonit 18:16-17, Pjetri e mohon Jezusin sapo hyri në oborrin e shtëpisë së Anës, ndërkohë që zjarri po ndizej.
71. Sipas Mateut 27:5 Juda, vdes duke u vetëvarur, ndërsa sipas Veprave të Apostujve 1:18 ai vdiq duke rënë kokëposhte nga një lartësi dhe se të brendshmet e tij i dolën jashtë.
(1- Mbi hipotezat e ndryshme që janë bërë për të pajtuar këtë kontradiktë ndërmjet të cilave edhe ajo e Dëshmitarëve, dhe mosvlefshmërinë e tyre shih A.Smith, Un Dio mai crocifisso, fq. 61 e më poshtë.)
72. Sipas Mateut 27:7, ara e poçarit ishte blerë nga krerët e priftërinjve, ndërsa sipas Veprave të Apostujve 1:18 ajo u ble nga vetë Juda.
73. Sipas Mateut 28:7, për shkak se paratë me të cilat u ble ara ishin çmim gjaku, ajo arë u quajt “Ara e gjakut”, ndërsa sipas Veprave të Apostujve ajo u quajt “Ara e gjakut” sepse ajo ishte përlyer me gjakun e Judës.
74. Sipas Mateut 27:44, që të dy cubat e kryqëzuar së bashku me Jezusin e fyenin atë, ndërsa sipas Lukës 23:39-43, vetëm njeri e fyente, ndërsa ai tjetri e qortoi shokun e tij.
75. Sipas Mateut 27:50-51, pasi Jezusi dha shpirt, veli i tempullit u shqye më dysh, ndërsa sipas Lukës 23:44-45, në fillim u shqye veli i tempullit e pastaj Jezusi dha shpirt.
76. Sipas Mateut 28:1, gratë që shkuan për të parë varin e Jezusit ishin dy. Sipas Markut 16:1 ishin tre. Sipas Lukës 24:1 më shumë tre, ndërsa sipas Gjonit 20:1 ishte vetëm një grua.
77. Sipas Mateut 28:2, dhe Markut 16:5, grave iu shfaq vetëm një engjëll, ndërsa sipas dy Ungjilltarëve të tjerë, Luka 24:4 dhe Gjoni 20:12 ëngjëjt te vari i Jezusit ishin dy.
78. Mateu 28:2 thotë se ëngjëlli ishte ulur më të djathtë të varrit, Gjoni 20:11 thotë se engjëjt ishin brenda varrit, por njëri qëndronte tek koka ndërsa tjetri tek këmbët e vendit ku qe trupi i Jezusit, ndërsa Luka nuk thekson nëse ato ishin brënda apo jashtë varrit.
79. Edhe fjalët e engjëjve ose të engjëllit janë me mospajtueshmëri tek të katër Ungjilltarët. Krahaso Mateu 28:5-7, Marku 16:6:7, Luka 24:5-7 dhe Gjoni 20:13.
80. Sipas Markut 2:26, Jezusi thotë se Davidi hyri në shtëpinë e Perëndisë dhe hëngri nga bukët e paraqitjes në kohën e kryepriftit Abiathar, ndërsa sipas 1 Samuelit 21:2-7 në kohën e kësaj ndodhie ishte kryeprift Ahimeleku, babai i Abiatharit dhe jo vetë Abiathari (1)
(1- Në përkthimin e Dëshmitarëve, “Shkrimet e Krishtere Greke, Përkthimi Bota e Re”, Marku 2:26 sillet kështu: “se si hyri në shtëpinë e Perëndisë, në tregimin për Abiartin”…etj.
Bruce M.Metzger, një nga dijetarët më kopetentë në fushën e kritikës tekstuale, vëren se duke qenë se ky varg ishte në kontradiktë me 1 Samuelin 21, kodeksi Bezae, kodeksi Washingtonianus, si dhe disa dorëshkrime të tjera, e lënë jashtë frazën “në kohën e kryepriftit Abiathar”, ndërsa disa dorëshkrime të tjera, shkruesit e të cilave nuk e lënë jashtë këtë frazë, bënë një interpolim sipas të cilit mund të interpretohej se kjo ngjarje ndodhi në kohën e Abiatharit, por jo domosdoshmërisht gjatë kryepriftërimit të tij. A Textual Commentary on the Greek New Testament, London 1971, fq. 79. Pra është e qartë se leximi i Dëshmitarëve është mbështetur mbi këto dorëshkrime të cilat vetëm sa janë përpjekur të heqin këtë kontradiktë, por kundër tyre është dëshmia e kodekseve më të mira dhe më të vjetra. Në fakt, asnjë nga këto dy variante nuk është pranuar nga Metzger.)
81. Sipas Markut 15:23, Jezusit i dhanë për të pirë verë të përzier më mirrë, ndërsa sipas Mateut 27:34 atij i dhanë uthull të përzier me vrer.
82. Sipas Markut 15:25, kur u kryqëzua Jezusi ishte ora e tretë, ndërsa sipas Gjonit 19:14 ishte ora e gjashtë. (1)
(1-Mbi hipotezën e Dëshmitarëve si dhe mbi disa hipoteza të jtera që janë bërë për të pajtuar këtë kontradiktë, shih A.Smith, Un Dio mai… fq.201 e më poshtë.)
83. Sipas Gjonit 5:31, Jezusi thotë se nëse ai dëshmon për vetën e tij, dëshmia e tij nuk është e vërtetë, ndërsa sipas Gjonit 8:14, ai thotë se nëse dëshmon për veten e tij, dëshmia e tij është e vërtetë.
84. Sipas Veprave të Apostujve 7:2, Perëndia iu shfaq Abrahamit kur ky ishte në Mesopotami, përpara se të banonte në Haran, ndërsa sipas Zanafillës 11:31 Abrahami ishte vendosur në Haran, dhe më pas (12:1) Perëndia i urdhëron që të largohet.
85. Sipas veprave të Apostujve 7:16, eshtart e Jakobit u varrosën në varrin që Abrahami kishte blerë nga bijtë e Emorit, ati i Sikemit, ndërsa në Zanafillën 50:13 thuhet se Abrahami e bleu atë për arë për varr nga Efron Hiteu. Nga bijtë e Emorit kishte blerë tokë vetë Jakobi për të ngritur një altar (Zanafilla 33:18-2O).
86. Sipas Veprave të Apostujve 9:4-7, Pali ra përtokë ndërsa njerëzit që udhëtonin me të ndaluan të habitur. Sipas Veprave 26:14-18 të gjithë ranë përtokë.
87. Sipas Veprave të Apostujve 9:7, kur Jezusi iu shfaq Palit, njerëzit që udhëtonin me të dëgjuan tingullin e zërit por nuk panë njeri, ndërsa sipas Veprave 22:9 thuhet se ata shihnin një dritë por nuk e dëgjonin zërin.
88. Veprat e Apostujve 20:22 thonë se i shtyrë nga Fryma, Pali po shkonte në Jeruzalem, ndërsa Veprat 21:4 thonë se dishepujt e shtyrë nga Fryma i thonin Palit të mos shkonte në Jeruzalem.
89. Sipas Romakëve 3:10, “Nuk ka asnjeri të drejtë, as edhe një”, ndërsa sipas Zanafillës 7:1 Noah ishte njeri i drejtë. Sipas Jobit 1:1, Jobi ishte njeri i drejtë, e sipas Lukës 1:6 Zakaria dhe Elizabeta ishin njerëz të drejtë.
90. Sipas Romakëve 3:28, “Ne,pra, konkludojmë se njeriu është i shfajësuar nëpërmjet besimit pa veprat e ligjit…”, ndërsa në Jakobin 2:14 dhe 20 lexojmë se “ç’dobi ka, vëllezër të mi, nëse dikush thotë se ka besim, por nuk ka vepra? A mund ta shpëtojë atë besimi?” apo
“Po, a dëshiron të kuptosh, o njeri i kotë, se besimi pa vepra është i vdekur?”
91. Në 1 Korintasve 15:5 thuhet se Jezusi pas ringjalljes iu shfaq Kefës dhe pastaj të dymbëdhjetëve, ndërsa sipas Mateut 28:16 ai iu shfaq të njëmbëdhjetëve. Në të vërtetë Apostujt ishin 11 sepse Juda kish vdekur.
92. Sipas Efesianëve 4:8, Perëndia u ka dhënë dhurata njerëzve, ndërsa Psalmi 68:18 thotë se Ai u mori dhurata njerëzve.
93. Tek Kolosianëve 2:16,21,2 dhe Titit 1:14 Pali thotë se ato janë urdhërime njerëzish dhe përralla judejsh, të cilat nuk duhen të praktikohen, ndërsa Levitiku 11:1-46 dhe 20:1,22,25,26 thotë se ato janë urdhërime prej Perëndisë dhe se duhet të praktikohen patjetër.
94. Sipas 1 Timoteut 2:6, Jezusi e dha veten si çmim për të gjithë, ndërsa tek Fjalët e Urta 21:18 thuhet se i pabesi do t’i shërbejë si shpërblim të drejtit, ndërsa i paudhi në vend të njerëzve të drejtë.
95. Në 1 Timoteun 6:16 Pali thotë se Perëndia qëndron në një dritë të paafrueshme, ndërsa në 1 Mbretërve 8:12 thuhet se Perëndia do të banojë në një re të dendur. (1)
(1- Përkthimi në italisht i Dëshmitarëve thotë: …”në errësirë të dendur”)
96. Tek Hebrejve 2:7 thuhet se Perëndia e ka krijuar njeriun më të vogël se engjëjt, ndërsa në Psalmin 8:5-7 thuhet se njeriu është krijuar më i vogël se Perëndia.
97. Tek Hebrejve 9:19, Pali thotë se Moisiu mori gjak viçash dhe cjepësh, ndërsa tek Eksodi 24:5-6 thuhet se ishin therur vetëm dema të rinj. Më pas Pali thotë se gjaku ishte përzier me ujë, lesh të kuq dhe hisop, ndërsa sipas Eksodit 24:6 gjaku ishte i pastër, i papërzier. Ai thotë se Moisiu spërkati me gjak librin dhe popullin, ndërsa Eksodi 24:6-8 thotë se Moisiu librin ia lexoi popullit, ndërsa për të spërkatur me gjak ai spërkati vetëm popullin.
98. Në Hebrejve 9:21 Pali thotë se Moisiu spërkati me gjak edhe tabernakullin dhe të gjitha orienditë e shërbesës hyjnore, por në atë kohë tabernakulli nuk ishte ndërtuar akoma.
99. Sipas Jakobit 1:13, Perëndia vetë nuk tundon njeri, ndërsa Zanafilla 22:1 thotë se Perëndia e vuri në prove Abrahamin.
100. Në 1 Korinatsve 10:8 thuhet se në atë ditë vdiqën 23000 vetë, ndërsa Numrat 25:9 thonë se vdiqën 24000.
Shkëputur nga libri: A është Bibla me të vërtet fjalë e Perëndisë?- Fatmir Çupi – BibladheKurani.com
www.islamifejaevertete.com
