Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem ka thënë:
“Banorët e xhenetit janë tri grupe të njerëzve:
-një njeri i cili ka pushtet, është i drejtë, fal dhe është i dobishëm,
-një njeri i cili është i mëshirshëm, zemërbutë për çdo të afërm dhe tërë muslimanët,
-një njeri i cili është i varfër e krenar, edhe pse ka familje, angazhime e obligime.”
Dijetarët kanë thënë se nuk është për qëllim numri, ngase ka njerëz të tjerë me cilësi e veçori të tjera e të cilët do të jenë banorë të xhenetit, e disa dijetarë të tjerë thonë se këto cilësi janë më përmbledhëse dhe se të gjitha veprat e mira janë përbrenda këtyre (cilësive, kategorive). Neve na mjafton të dimë se kush hyn në njërën prej këtyre kategorive, do të jetë banorë i xhenetit.
- Një njeri i cili ka pushtet, është i drejtë, fal dhe është i dobishëm. Këtu është fjala për çdokënd që ka pushtet/autoritet që e ushtron mbi të tjerët (si: kryetari, mbreti, kryeministri, ministri, drejtori dhe të tjerë, deri te zoti i shtëpisë). Nuk do të thotë se njeriu do të hyjë në xhenet veç pse ka pushtet. Mirëpo, pushteti e autoriteti, në qoftë se menaxhohen drejt, pa bërë padrejtësi- ky është kushti i parë, “Vërtet, Allahu i do të drejtët.” Maide 42.
Njeriu zgjedhë: a do që të jetë prej të drejtëve të cilët i do Allahu apo prej atyre të padrejtëve. Padrejtësia (zullumi), siç ka ardhur në hadith, në ditën e Gjykimit do të jetë errësirë mbi errësirë, sado të jetë e vogël. Padrejtësia ndaj njerëzve nuk shpaguhet në ahiret me para, por me të mira dhe mëkate, pra do të të merren prej të mirave që ke bërë e do t’iu jepen atyre që u ke bërë padrejtësi, e nëse të harxhohen të mirat atëherë do të merren mëkatet e tyre e do të të ngarkohen ty.
Njeriu duhet të mundohet të jetë i drejtë në çdo gjë, në çdo sferë ku ka përgjegjësi ndaj të tjerëve. Këtu nuk përmendet vetëm të të qenit i drejtë, por përmendet një cilësi edhe më e lartë, e që është falja. Pra, ia jep të drejtën tjetrit dhe përveç kësaj ia shton, kur e ngarkon dikë me punë edhe pse nuk e ka kryer siç duhet e fal, i mbyll sytë ndaj të metave që ndodhin e për të cilat ka mundësi të reagojë. Kjo sepse shpirti i tij është fisnik. Ka dëshirë që të jetë i falur nga Allahu në ahiret ashtu siç i fal të tjerët në këtë jetë. Përsëri, jo vetëm kaq, por është dhe i hajrit, çelës i punëve të mira dhe mbyllës i punëve të mira. Në çdo projekt a punë që ai kyçet, Allahu i jep hajër dhe bereqet e ia hap rrugët. Kur përzihet në një çështje a ndërhyn në ngatërresa ndërmjet njerëzve, Allahu i jep bereqet ta zgjidhë atë e të pajtojë. Thjesht çfarë prek, Allahu e bën të atillë që përmes tij të realizohet hajri në tokë.
- Një njeri i cili është i mëshirshëm, zemërbutë për çdo të afërm dhe për tërë muslimanët. Pejgamberi ynë Muhamedi salAllahu alejhi ue selem ka qenë shumë i mëshirshëm. Ai ka thënë: “Mëshironi ata që janë në tokë ju mëshiron Ai që është në qiell.” I tillë duhet të jetë muslimani i cili synon të jetë si ai salAllahu alejhi ue selem dhe që synon xhenetin. Bëhu i mëshirshëm e zemërbutë, ashtu siç ka kërkuar Allahu dhe siç ka qenë Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem. Në një hadith tjetër ka thënë: “Në Ditën e Gjykimit, do të hynë në xhenet disa grupe të njerëzve zemrat e të cilëve janë si zemrat e shpendëve.” Dijetarët kanë komentuar këtë krahasim duke thënë: “Kjo për tri arsye: 1. ose zemrat e tyre janë të buta siç janë shpendët të butë në fizikun e tyre dhe zemrat e tyre, 2. ose zemrat e tyre janë të frikësuara si shpendët të cilat janë prej krijesave që më së lehti frikësohen, 3. ose sepse shpendët i mbështeten Allahut, dalin në mëngjes të uritura e kthehen në mbrëmje të ngopura.” Dijetarët thonë se ndoshta për këto tri arsye ka dashur të tregojë se banorët e xhenetit janë zemërbutë, me zemra të mbushura me frikë dhe i mbështeten vetëm Allahut.
Në këtë hadith tregohet se kujt duhet t’i japim përparësi në butësi e mëshirë, “për çdo të afërm dhe për tërë muslimanët”, pra fillimisht të afërmeve e pastaj muslimanëve. Allahu thotë: “. Adhuroni Allahun dhe mos i shoqëroni Atij asgjë (në adhurim); silluni mirë me prindërit…” Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem ka thënë: “Kush i mban lidhjet me farefisin, Allahu i mban me të e kush i shkëputë lidhjet me farefisin e vet, Allahu i shkëputë lidhjet me të.” Po ashtu thotë: “Nuk do të hyjë në xhenet ai që i shkëputë lidhjet farefisnore.” Nuk kemi fjalën për buzëqeshje, për përshëndetje në rrugë, apo për përgjigje të ftesës në dasmë. Nuk është me kaq mbajtja e lidhjeve farefisnore. Por, ndaj farefisit ke obligime më të mëdha, jo vetëm kaq ngase këto bëhen edhe ndaj të gjithë muslimanëve. Nuk i ke mbajtur lidhjet farefisnore nëse prindërit e tu punojnë e vuajnë duke pasur mundësinë t’i ndihmosh ata e nuk e bën. Nuk ia ke plotësuar të drejtën farefisit nëse vëllai yt është i zhytur në borxhe ndërkohë që ti ke mundësi ta ndihmosh e nuk e ndihmon. Nuk është kuptim i drejtë i Islamit që nëse Allahu të ka dhënë pasuri e gjithë të tjerët ta shohin hajrin ndërkohë që njerëzit të cilët përfitojnë pak prej teje apo fare, janë të afërmit. Sikur njerëzit e pasur të nisnin të ndihmonin së pari ata që i kanë të afërm, shumë probleme shoqërore, ngatërresa, zili dhe anë sociale, do të rregulloheshin.
Këta njerëz me zemër të butë, nuk ndalen vetëm me farefisin, por dalin me tej, duke përfituar prej tyre të gjithë muslimanët. Ata kanë dëshirë që në çdo projekt të mirë (për të varfër, apo të sëmurë, apo jetimë etj.) të jenë pjesëmarrës. Nuk është i butë dhe i mëshirshëm ai kur sheh çfarë ndodhë me muslimanët (nëpër botë) e nuk i lëvizë zemra, së paku të bëjë një lutje nëse nuk ka mundësi të ndihmojë financiarisht, si dhe të shqetësohet e të mërzitet për ta. Mirëpo, edhe këtu ka një rregull: ndihma si rezultat i mëshirës dhe butësisë nuk është vetëm në aspektin material, ngase nuk ka mëshirë, ndihmë e zemërbutësi më të madhe sesa të bëhesh shkak për udhëzimin e të afërmit kur sheh se është afër devijimit, apo ka devijuar, apo është nisur drejt rrugës së gabuar.
Mëshira e zemërbutësia e Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem (e që duhet të jemi si ai) është: t’i afrojmë njerëzit, t’i udhëzojmë, qofshin ata prindërit apo fëmijët tanë, e më tej. Mos të mendojë dikush se e ka plotësuar mëshirën nëse fëmijëve të tij u blen rrobat më të mira, i ushqen me ushqimin më të mirë, u siguron jetë komode e ndoshta luksoze, i shëtit nëpër vende të ndryshme etj., pa u përpjekur t’i udhëzojë e të njohin Allahun dhe Pejgamberin e Tij (fenë e Tij).
- Një njeri i cili është i varfër e krenar, edhe pse ka familje, angazhime e obligime. Ai nuk e shpreh nevojën e tij ndaj krijesave, nuk e përul veten para tyre, nuk e lidh zemrën me tokën por e lidh për qiellin, nuk ia shtrin dorën tjetrit e as nuk pret se kush çfarë i jep, është i varfër, mirëpo krenar sepse është i pastër me zemër, “nuk është pasuri të kesh shumë mjete materiale, por pasuria e vërtetë është ajo e zemrës”.
Në hadith kanë ardhur dy shprehje të përafërta: “afifun” që d.m.th.: nuk ia shtrin dorën tjetrit dhe “muteafif” që d.m.th.: ruhet maksimalisht që të mos e shfaq veten, e as të tjerët të mos ia dinë gjendjen. E disa dijetarë kanë thënë se “afif” d.m.th.: nuk u kërkon të tjerëve, ndërsa “muteafif” d.m.th.: kur i ofrojnë diçka të tjerët ua refuzon. Kjo ngase ai ka realizuar dy gjëra: durimin dhe mbështetjen në Allahun. Ai e di se Allahu e ka sprovuar në këtë mënyrë dhe e di se nëse duron shpërblimi është shumë i madh. Kush duron, duke qenë i varfër, përfundimin do ta ketë të mirë. Ai është i bindur se duhet bërë durim, ngase sikur kjo dunja do të kishte vlerë atëherë “nuk do t’ia kishte dhënë Allahu jobesimtarit asnjë gllënjkë ujë” për shkak të mosbesimit të tij.
E përveç durimit, ka realizuar mbështetjen (tewekulin), është lidhur me Allahun, nuk sheh tek krijesat se çfarë kanë, çfarë fitojnë, nuk shpreson në atë që kanë, dhe kjo i ka siguruar qetësi shpirtërore sepse e ka larguar prej zilisë, nuk i intereson se çfarë kanë të tjerët por i intereson raporti i tij me Allahun, është ruajtur nga zilia dhe mendimi i keq ndaj Tij. I tilli në fakt është i pasur dhe i qetë.
Njerëzit kanë qëllime të ndryshme. Dikush ka qëllime afatshkurta, të kësaj bote, ndërsa besimtari ka qëllime afatgjata (xhenetin). Gjithashtu ai pas kësaj duhet të dijë se cilat janë veprat që çojnë në xhenet. E prej tyre janë ato që u cekën në këtë hadith.
Hoxhë Gazmend Mehmeti – Dersi “Tri grupe janë nga banorët e xhenetit” – Transkriptim.
